Blog

Over bladluis, biologische bestrijding en weggegooid badwater

Afgelopen najaar heb ik een cursus permacultuur gedaan en sindsdien ben ik om. Ik geloof in gezonde ecosystemen met veel biodiversiteit, waarin een natuurlijke evenwicht ontstaat en mooie dingen kunnen groeien en bloeien.

Als tuinontwerper heb ik mijn eigen tuin kort geleden aangepakt en daarin zoveel mogelijk permacultuur gebracht. Ik kijk geduldig naar mijn grond en heb daar de beplanting op aangepast. Ik heb gekozen voor zoveel mogelijke inheemse en eetbare planten waar zowel wij, als de insecten van genieten. Ik heb mijn regenpijp afgekoppeld en gebruik het water voor een vijvertje met overloop. Ik heb een stapelmuur gemaakt voor planten die van droog en zon houden en waar allerlei beestjes kunnen leven. Kortom verschillende ecosystemen met veel biodiversiteit in mijn kleine Haarlemse stadstuin.

Tot zover alles pais… en tevreden zoemende bijtjes.

Dat tevreden zoemen werd afgelopen week plotseling ruw verstoord. Mijn pruimenboom zag er zielig uit. Hij krulde zijn blaadjes en de kleur werd dof. Tijdens de herinrichting van mijn tuin heb ik hem moeten verplaatsen en in eerste instantie dacht ik dat de wortels nog wat moeite hadden de boom van voldoende water te voorzien. Bij nadere inspectie bleek de boom vol luis te zitten. De verplanting had hem geen goed gedaan en natuurlijk was hij daardoor kwetsbaar. Groot alarm. Een leger van mieren zat al in de boom om de luizen te beschermen tegen eventuele natuurlijke vijanden (over interessante ecosystemen gesproken) . Mijn emotie nam de overhand, er moest iets gebeuren en wel direct.. De natuurvriendelijke oplossing die ik nog kende was snel gemaakt: groene zeep en spiritus. Liefdevol spoot ik alle takken van de pruimenboom onder een verlichtende laag van het goedje. Dat zal ze leren dacht ik nog met duivels genoegen…

Benieuwd naar het resultaat en of de patiënt al aan de betere hand was checkte ik de volgende dag de boom. Nu de emotie minder de overhand had, keek ik beter. De luizen zaten levenloos vastgeplakt in de toppen en onder de bladeren van mijn pruimenboom. Prima… maar zag ik nu, ook veel levenloze sluipwespen, de natuurlijke vijand van de bladluis. Er begon iets te knagen en al snel was daar die bliksemschicht bij heldere hemel: met mijn actie had ik in een keer het hele permacultuur gedachtegoed over de schutting gegooid. In mijn reflex om de plaag ‘milieuvriendelijk’ aan te pakken, was ik volledig voorbij gegaan aan mijn nieuw inzicht waarin mijn tuin een robuust en veerkrachtig ecosysteem is, waarin de luizenplaag vanzelf zou worden opgelost door een al aanwezige natuurlijk vijand.

Ik had het kind met het badwater weg gegooid. Met wat meer geduld hadden de sluipwespen de overhand gekregen en zou het natuurlijke evenwicht zijn hersteld. Met mijn actie had ik juist deze stap van zelfregulatie verstoord.

Ik voelde teleurstelling over mijn actie. Tegelijkertijd voelde ik een verlichtend inzicht opkomen. Dit was de les geweest die ik nog nodig had om permacultuur volledig te omarmen.

Het gebeuren is nu ondertussen een week geleden en ik merk dat het leven terugkomt in mijn puimenboom. De luizen hebben mijn actie het beste doorstaan en samen met de mieren voelen zij zich koning in mijn verder uitgestorven pruimenboom. Toch wordt dat op een dag anders.

Met geduld komen de sluipwesten en de lieveheersbeestje terug. Daarbij realiseer ik mij dat een kleine stadstuin niet zomaar een robuust zelfregulerend ecosysteem is. Zeker wanneer het ecosysteem van veel buren uit tegels en een loungebank bestaat. Maar toch ga ik het proberen. En.. eigenlijk voelt het heel goed. Ik geef de verantwoordelijkheid voor het welzijn van mijn tuin over aan mijn tuin, de natuur zelf en ga zien wat er dan gebeurd. Natuurlijk stuur ik met mijn ontwerp- en plant keuzes maar de voor de rest laat ik het gaan. Eigenlijk is dit een heel ontspannen gevoel en dat is precies wat mijn tuin moet zijn.

Ik denk dat ik dit jaar geen pruimen van mijn boom eet maar volgend jaar krijgen ik en de boom een nieuwe kans.

Permacultuur in progress

Sinds een paar maanden ben ik bezig met een cursus permacultuur bij het permacultuurcentrum in Haarlem. Heel interessant en het sluit heel erg aan op wat ik belangrijk vind bij de aanleg van een tuin: duurzaamheid en natuurbeleving.

Op de foto mijn eerste permacultuur-achtige aanpassing. In de permacultuur is ‘zorg voor de aarde’ één van de pijlers. Hierbij gaat het om het voeden en beschermen van natuurlijke systemen.

Voila… zie hieronder mijn regenton. Ik heb mijn regenpijp deels afgekoppeld van het riool en vang het water nu op in een regenton. Ik ben nu nog een systeem aan het bedenken om nog meer water de tuin in te laten lopen en niets meer het riool in te laten verdwijnen (want dat is eigenlijk super zonde).

Permacultuur

Recent ben ik begonnen met een cursus permacultuur. Dat blijkt super interessant en heel erg passend bij mij als tuinontwerper. Het gaat over duurzaamheid en over intelligent gebruik van de natuur. Dit is een nog wat cryptische omschrijving. In de komende periode zal ik mijn ontdekkingen in de permacultuur hier delen.